Zwyrodnienie plamki żółtej, czyli AMD to choroba, z którą zmaga się wiele osób po 50 roku życia. Czym dokładnie jest zwyrodnienie plamki żółtej, jakie są objawy choroby i jakie czynniki zwiększą ryzyko zachorowania? Poniżej najistotniejsze informacje. Zachęcamy do lektury!
Zwyrodnienie plamki żółtej ‒ co to?
Zwyrodnienie plamki żółtej ‒ AMD, czyli Age-related macular degeneration, to choroba okulistyczna polegająca na uszkodzeniu centralnej części siatkówki ‒ plamki żółtej oka, która odpowiada za wyraźne widzenie centralne. To właśnie plamka żółta sprawia, że wyraźnie widzimy obiekty, które znajdują się w centrum pola widzenia.
Warto też dodać, że w plamce żółtej znajduje się największe skupisko reagujących na światło fotoreceptorów, między innymi czopków, dzięki którym w świetle dziennym widzimy kolory.
Zwyrodnienie plamki żółtej to choroba, która ujawnia się po 50 roku życia i, z którą zmaga się aż 30% osób po 70 roku życia. Zwyrodnienie plamki żółtej występuje w dwóch postaciach – suchej i wysiękowej.
Zwyrodnienie plamki żółtej ‒ postać sucha i wysiękowa
Jak już wspomnieliśmy powyżej, wyróżniamy postać suchą i wysiękową zwyrodnienia plamki żółtej. Zdarzają się także przypadki, gdy pacjent cierpi na obie postacie choroby.
- Postać sucha (zanikowa) ‒ 90% pacjentów zmaga się z postacią suchą zwyrodnienia plamki żółtej ‒ jest to łagodniejszy typ choroby. W tym przypadku mówimy o obumieraniu fotoreceptorów ‒ komórek odpowiedzialnych za prawidłowe odbieranie wrażeń wzrokowych oraz komórek nabłonka barwnikowego i choriokapilarów, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie siatkówki. W początkowym stadium choroby na dnie oka pojawiają się drobne złogi, tak zwane druzy. Stadium zaawansowane to rozległe zaniki siatkówkowo-naczyniówkowe. Pogorszenie jakości widzenia następuje stopniowo i prowadzi do utraty widzenia centralnego.
- Postać wysiękowa (mokra) ‒ postać wysiękowa występuje u około 10% pacjentów. W tym przypadku utrata wzroku może nastąpić w przeciągu kilku dni. Jaki jest przebieg choroby? Siatkówka produkuje nowe naczynia krwionośne, które pod siatkówką tworzą koronkową płytkę naczyniową o cienkich, niepełnowartościowych ściankach. Na skutek utworzenia patologicznych naczyń krwionośnych siatkówka unosi się, a chory ma wrażenie, że obraz faluje. Przez cienkie ścianki przedostaje się surowica krwi. Gdy ścianki naczyń pękają, krew rozlewa się pod siatkówką, to prowadzi do powstania szarej, lub czarnej plamy w polu widzenia
Zwyrodnienie plamki żółtej ‒ objawy
Jakie są najczęstsze przyczyny występowania zwyrodnienia plamki żółtej?
- Pogorszenie widzenia ‒ rozmazany obraz, na przykład podczas czytania
- Zniekształcenie obrazu ‒ metamorfopsja, czyli powiększenie lub pomniejszenie obrazu
- Krzywienie linii prostych
- Mroczek centralny ‒ ciemna plama w centrum pola widzenia
- Mniejszy kontrast ‒ chory dostrzega w porównaniu do zdrowej osoby mniejsze nasycenie kolorów.
Zwyrodnienie plamki żółtej ‒ czynniki ryzyka
Przyczyny powstawania choroby nie są do końca znane, wśród czynników zwiększających ryzyko wymienić można:
- wiek ‒ choroba występuje u osób po 50 roku życia
- palenie tytoniu ‒ palenie papierosów w znacznym stopniu zwiększa ryzyko choroby
- czynniki genetyczne ‒ ryzyko wzrasta, jeśli w rodzinie zdarzały się już przypadki zachorowań
- płeć ‒ choroba częściej występuje u kobiet
Wśród pozostałych, zwiększających ryzyko czynników wymienić możemy takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby serca i układu krążenia, zła dieta.
Wykrycie zwyrodnienia plamki żółtej
Jak przebiega diagnoza opisywanej choroby? Oczywiście konieczna jest wizyta u specjalisty, który przeprowadzi wywiad lekarski i wykona konieczne badania .
Bardzo często wykorzystywany jest tak zwany test Amslera. Na czym polega? Pacjent, po założeniu okularów do bliży wpatruje się w kwadrat podzielony na kilka mniejszych kwadratów. Osoby chore widzieć będą nie proste, ale wykrzywione linie.
Niezwykle ważne są także takie badania, jak:
- Koherentna tomografia (OCT) ‒ to bezbolesne nieinwazyjne badania, dzięki któremu można poddać analizie przekroje optyczne wewnętrznych struktur oka.
- Angiografia fluresceinowa (AF) ‒ naczynia krwionośne wypełnione są fluoryzującym kontrastem, co umożliwia zobrazowanie unaczynienia dna oka.
Podsumowanie
Zwyrodnienie plamki żółtej, czyli AMD, to choroba oka, występująca u osób po 50 roku życia. Wyróżniamy postać suchą, z którą zmaga się 90% pacjentów oraz o wiele rzadszą postać mokrą. Wśród objawów AMD znajdują się pogorszenie jakości widzenia, krzywienie linii prostych czy mniejszy kontrast widzenia. Choroba ta może prowadzić do znacznej utraty widzenia do bilży i dali , łącznie ze ślepotą.
